Ik had ooit een boekje, uitgegeven door een vaag anarchistisch drukkerijtje, dat als titel had: The soul of man under socialism. Het was in 1890 geschreven door Oscar Wilde. Ik ben het boekje kwijt, maar de titel blijft me bij. Van de inhoud van het essay begreep ik niet veel, het was geloof ik dat Kropotkin de nieuwe Christus zou zijn en dat het socialisme het beste in de mens naar boven zou halen, maar ik zag iets anders: hoe gedragen personages zich in een onderscheiden politiek regime, in een bepaald wereldbeeld. The soul of man under Putinism, the soul of man under Trumpism, the soul of man under populist government, the soul of man under global warming. En ineens zie ik mogelijkheden dramatische verhalen te bedenken die een politieke en maatschappelijke lading hebben, zonder dat de personages daar rechtstreeks mee bezig zijn. Neem bijvoorbeeld de opwarming van de aarde. Het meest voor de hand liggende is te vertellen over dijkdoorbraken en mensen die verdrinken. Maar als we ons proberen in te leven in wat de opwarming werkelijk met de mensen doet als we de gevolgen ervan eenmaal gewoon zijn gaan vinden, dan komen we misschien op mooie situaties. Met welke problemen houdt de elite zich dan bezig? (Niet met de opwarming!) Hoe leeft de onderlaag van de bevolking? (Ze schikken zich in hun lot en overgebruik aan drugs wordt oogluikend toegestaan) Hoe vieren ze feest, hoe hebben ze seks, hoe verlopen hun relaties, hoe is hun moraal, wat zijn hun complottheorieën — hoe is hun ziel? Maar niemand maakt een woord vuil over waar het allemaal mee begon. Zelfs de Brexit zal ooit zo normaal worden dat niemand er meer aan denkt en dat niemand op de gedachte zal komen hoezeer dat het lot van de mensen heeft beïnvloed.
Ik hoop het boekje ooit terug te vinden, maar eigenlijk geeft het kennen van de titel al genoeg stof om over na te denken.